Pierwszy w tym raport CeBaM 1/2023 pt. Rekonstrukcja dyskursu online o Ukraińcach przed i po inwazji Rosji w Ukrainie. Analiza porównawcza z perspektywy krytycznej analizy dyskursu wspomaganej korpusowo jest już dostępny.
Autorką raportu jest laureatka konkursu o Minigranty Migracyjne Centrum Badań Migracyjnych - dr Magdalena Jaszczyk-Grzyb (adiunktka w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).
Abstrakt pracy:
Głównym celem niniejszego projektu było zaprezentowanie obrazu Ukraińców online w języku polskim w perspektywie porównawczej najnowszych wydarzeń związanych z inwazją Rosji w Ukrainie. Badanie zestawia ze sobą dwa obrazy mniejszości narodowej w polskiej komunikacji internetowej, dzieląc je pod względem odniesienia czasowego: pierwszy obraz dotyczy stosunku użytkowników Facebooka, piszących w języku polskim, do mniejszości ukraińskiej przed inwazją Rosji w Ukrainie, drugi zaś – po inwazji Rosji w Ukrainie. Celem przeprowadzonego badania było sprawdzenie, w jakim stopniu zidentyfikowane w obrębie dyskursu internetowego praktyki, a więc utrwalone, powtarzające się w sposób wielokrotny sposoby użycia języka, będą do siebie podobne/od siebie różne w tych dwóch odniesieniach czasowych, a także zbadanie rodzaju nacechowania wpisów internetowych dotyczących mniejszości ukraińskiej. Metodologia wykorzystana do niniejszego badania empirycznego to krytyczna analiza dyskursu wspomagana korpusowo. Z założenia wstępnego neutralne słowa „Ukraińcy”, „Ukrainiec”, „ukraiński” „Ukrainka” „Ukrainki” oraz „ukraińska” wykazują w materiale badawczym niniejszego projektu nacechowanie negatywne zarówno w pierwszym jak i w drugim odniesieniu czasowym. Obraz przed i po inwazji Rosji w Ukrainie różni się praktykami dyskursywnymi, występującymi w obrębie tych dwóch zestawionych zbiorach tekstów. Zestawiając ze sobą dwa korpusy i praktyki dyskursywne występujące w ich obrębie można zauważyć pewną zależność: militaryzacja w dyskursie o Ukraińcach przed inwazją Rosji w Ukrainie zmienia się w dyskursie o Ukraińcach po inwazji Rosji w Ukrainie w nacjonalizację – przeciwstawianie/ polaryzację dwóch narodów jako grupy własnej i grupy obcej, która jest wspomagana proksymizacją potencjalnych zagrożeń ze strony grupy obcej, odnosząc je do jednego wydarzenia w historii relacji międzygrupowych.
Dr Magdalena Jaszczyk-Grzyb – adiunktka w Instytucie Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jej zainteresowania badawcze to głównie lingwistycznie zorientowane badania nad mową nienawiści z perspektywy wspomaganej korpusowo krytycznej analizy dyskursu, a także dydaktyka i metodyka nauczania języka niemieckiego jako obcego oraz nauczanie języków obcych online.